در میزگرد ایسنای یزد مطرح شد؛ نابودی صنعت دیرینه یزد با غفلت از پیشینه فرهنگی آن

اگر امروز شهر یزد را به خاطر خانه‌های گلی و بادگیر‌های زیبایش می‌شناسیم، قطعاً در گذشته این شهر را به خاطر پارچه‌های زیبا و فاخرش می‌شناختند؛ شهری که از شرق تا غرب همه آوازه آن را داشتند؛ از هند گرفته تا شمالی‌ترین شهر‌های دریای کاسپین، از ترمه‌هایی بسیار زیبایی که برای مردم کشمیر بافته می‌شده تا کارخانه‌هایی نساجی که در شمال ایران ساخته شدند، همه وامدار هنرمندان یزدی هستند.

به همین منظور ایسنای یزد به بهانه برگزاری اولین جشنواره ملی پارچه فجر میزگردی با حضور اساتید و صاحب نظران طراحی پارچه و هنرمندان شهری با موضوع «چگونگی احیاء هویت یزد در پارچه‌بافی» برگزار و دغدغه هنرمندان طراحی پارچه و نساجی استان یزد را بررسی کرده است.

بعد فرهنگی هنر پارچه‌بافی یزد مغفول مانده است

«محمود دهقان‌هراتی» در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایسنا، با بیان این‌که ساماندهی و هدایت رویدادهای فرهنگی هنری شناخته شده بخشی از رسالت تعریف شده برای اداره ارشاد است، ‌اظهار کرد: شناسایی و احصاء ظرفیت‌های فرهنگی و هنری از دل رویدادهای مردم مدار را از دیگر رسالت‌های تعیین شده برای اداره ارشاد در استانها و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سطح ملی است.

وی هنرها و پیشه‌ها را بخشی از ظرفیت‌های فرهنگی و هنری مغفول مانده استان یزد دانست و افزود: عمدتاً در تاریخ فرهنگی مردم ایران پیشه‌وری که امروزه به نام صنعت معرفی می‌شود همیشه پیوست فرهنگی داشته و دارای آدابی معنوی بوده است.

معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد در ادامه با بیان این‌که از بین تمام پیشه‌هایی که در استان یزد وجود داشته، هنر نساجی و پارچه بافی از اهمیت زیادی برخوردار است، گفت: امروزه با نگاه تخصصی که به هنر پارچه بافی و نساجی شده، بیش از آنکه بحث فرهنگی این مهم مد نظر قرار گرفته باشد، بعد تجاری و صنعتی آن رشد یافته است.

دهقان‌هراتی با اشاره به مغفول ماندن بعد فرهنگی هنر نساجی و پارچه بافی، ‌تصریح کرد: برگزاری جشنواره‌هایی نظیر اولین جشنواره ملی پارچه فجر نقش مهمی در ماندگار این هنر اصیل ایرانی ایفا می‌کند.

این مسئول قدمت پارچه بافی یزد را متعلق به دوره ساسانی و صفویه دانست و بیان کرد: هنر پارچه بافی و نساجی فقط با توجه به پیوست فرهنگی و معنوی این مهم در ذهن ادوار مختلف مردم ثبت می‌شود.

معاون اداره کل ارشاد یزد جشنواره ملی پارچه فجر با شروع مهمی برای معرفی هویت پارچه یزدی و احیای ظرفیت‌های این هنر غنی در شهر میراث جهانی عنوان کرد و گفت: این جشنواره یکی از نقاط عطفی بوده که به مردم درست دیدن و شناختن پارچه را آموزش داده است.

گالری شهری درست دیدن را به مردم آموزش می‌دهد

دهقان‌هراتی خاطرنشان کرد‌: ارائه جدید و هنرمندانه جشنواره ملی پارچه فجر یکی از مهمترین ویژگی‌های این رویداد فرهنگی و هنری در استان است که نقش مهمی در ماندگاری آن ایفا می‌کند.

وی راه‌اندازی گالری شهری از جمله شیوه‌های نوین ارائه موضوع در جشنواره ملی پارچه است که علاوه برای ترویج فرهنگی درست دیدن پارچه بحث درست دیدن فضاهای شهری و شناخت هویت فرهنگی را مد نظر خود قرار داده است.

این مسئول خود انگیختگی را از دیگر مهمترین نقطه تمایز جشنواره ملی پارچه فجر دانست و بیان کرد: برگزاری این چنین رویداد فرهنگی هنری در دستور کار وزارت ارشاد نبوده و فقط به واسطه تعهد جامعه دانشگاهی یزد در این رشته و رویکرد مثبت مدیریت ارشد اداره کل ارشاد استان در یزد پدید آمده است.

دهقان‌هراتی نهادینه شدن نگاه درست به پیشه نساجی در یزد را از جمله ضرورت‌های اجرایی بعد از این جشنواره عنوان کرد و گفت: هنر نساجی و پارچه بافی مقوله‌ای چند بعدی است که دید شدن تمام ابعاد آن مسیر ماندگاری این پیشه کهن را هموار تر می‌سازد.

راه‌اندازی کارگاه آموزش پارچه بافی در محلات یزد

«ابوالفضل داودی» دبیرکارگروه مد و لباس استان یزد، با بیان این‌که اصلی‌ترین جشنواره‌های ایران با برند فجر برگزار می‌شوند، اظهار کرد: در کارگروه مد و لباس استان طرح برگزاری اولین جشنواره ملی پارچه فجر به میزبانی استان یزد تصویب و برگزاری آن در دستور کار قرار گرفته است.

وی احیا هویت پارچه استان یزد را از جمله اهداف برگزاری این جشنواره در استان دانست و افزود: یزد تا ۲۰ سال گذشته بزرگترین صادر کننده پارچه کشور بوده است.

داودی با بیان این‌که پارچه نسبت به لباس دارای سابقه دیرینه‌تری دارد، ‌گفت: جذابیت لباس بیشتر به دلیل الگو و برش خیاط بوده و جذابیت پارچه محصولی هنری و وابسته به ایده و مهارت طراح اثر است.

دبیرکارگروه مد و لباس استان یزد در ادامه با بیان این‌که اولین جشنواره ملی پارچه فجر در قالب سه گام «گالری شهری»، «کارگاه‌های آموزشی» با محوریت محله‌ها و «برگزاری مراسم» تدوین شده است، ‌تصریح کرد: مراسم اولین جشنواره ملی پارچه فجر ششم تا هشتم آذرماه به میزبانی استان یزد برگزار می‌شود.

این استاد دانشگاه یزد با اشاره به اتمام عملیات اجرایی گام اول جشنواره بیان کرد: گام دوم این جشنواره که برگزاری کارگاه‌های آموزشی است، طی چند روز آینده با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی استان در سطح محلات یزد اجرا می‌شود.

وی با بیان این‌که هنر و صنعت پارچه بافی از جمله میراث محلات بومی یزد است، خاطرنشان کرد: متأسفانه امروزه به دلیل صنعتی شدن بسیاری از ظرفیت محلات نظیر پارچه بافی مغفول و فراموش شده که ما قصد داریم با راه‌اندازی کارگاه‌های آموزشی در حوزه پارچه بافی این مهم را احیا و به نسل جدید معرفی کنیم.

دبیرخانه دائمی گالری شهری در یزد راه‌اندازی شود

«محسن کرمی‌نیا» معاون زیباسازی سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری یزد، با بیان این‌که عملیات پاکسازی دیوارهای شهری یک سال و نیم به طول انجامید، اظهار کرد: همراه کردن مدیریت شهری از جمله اقدامات انجام شده و در دستور کار سازمان سیما و منظر برای حمایت از گالری شهری است.

وی تدوین شیوه‌نامه با موضوع گالری شهری را از دیگر اقدامات انجام شده در سازمان سیما و منظر دانست و افزود: ‌ جذب مشارکت عمومی باید به عنوان یکی از محورهای اصلی ماندگاری این ایده مد نظر دست‌اندرکاران قرار گیرد.

کرمی‌نیا با اشاره به ضرورت توجه به مباحث زیرساختی نظیر تولید محتوا، نگهداری گالری شهری و نظارت بر نوع محتوا، گفت: دانشگاه باید با ایده‌ها و طراحی‌های متنوع بیش از پیش نقش خود را در زیباسازی فضاهای شهری ایفا کند.

این مسئول نهادینه شدن فرهنگ هنر با مردم را ضروری دانست و تصریح کرد: زیباسازی شهری مستلزم مشارکت عمومی و مستمر مردم در خلق هنر برای دیوارها جداره‌های شهری است.

معاون سازمان سیما و منظر شهرداری یزد در ادامه با اشاره به نقش رسانه‌ها در توسعه فرهنگ عمومی و جذب مشارکت مردمی برای نگهداری از ظرفیت‌های شهری، تأکید کرد: رسانه بازوی توانمندی برای افزایش اعتماد عمومی و سازندگی فضای شهری است.

کرمی‌نیا تدوین برنامه‌های فرهنگی و هنری به صورت خودجوش و مردم مدار را یکی از نیازهای جدی توسعه یزد در بحث هنری عنوان کرد و گفت: راه اندازی دبیرخانه دائمی گالری شهری نقش مهمی در جذب مشارکت هنرمندان بومی برای زیباسازی شهری ایفا می‌کند.

«هنر برای مردم» رویکرد اداره کل فرهنگ و ارشاد یزد است

«مریم موسوی» کارشناس مطبوعات محلی و خبرگزاری‌های اداره کل ارشاد اسلامی یزد، با بیان این‌که از نوع برنامه‌‌ریزی این روزهای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد این برآیند حاصل می‌شود که نگاه این متولی دولتی فرهنگ ترویج مقوله «هنر برای مردم» است، ‌اظهار کرد: اختصاص عنوان پایتخت هنرهای معاصر به استان یزد از جمله دستاوردهای رویکرد جدید اداه کل ارشاد یزد است.

وی گالری شهری را از دیگر اقدامات انجام شده و در دستور کار اداره کل ارشاد اسلامی استان یزد دانست و افزود: جذب مشارکت عمومی هنرمندان یکی از مهمترین ویژگی‌های برنامه‌ریزی این اداره کل در قالب ایده «هنر برای مردم» است.

این کارشناس در ادامه با اشاره به گسترش شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مجازی و تأثیر آن در شهروندان، گفت: ‌ وقتی که استراتژی «هنر برای مردم» تدوین و اجرایی می‌شود پس از هر شهروند می‌تواند متناسب با درک خود از مسائل و رویدادهای فرهنگی و هنری نقد و پیشنهاد داشته باشد و از منظر رسانه‌ای همین فرآیند و گپ‌های اجتماعی مسیر معرفی و شناساندن بهتر پیشه‌های فرهنگی یزد را هموار می‌سازد، که خوشبختانه این مهم با راه‌اندازی اولین گالری شهری محقق شده است.

ماندگاری گالری شهری، حراست از هویت فرهنگی یزد است

موسوی تصریح کرد: سوژه شدن گالری شهری در گفت و گوهای مختلف رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که جشنواره ملی پارچه فجر در معرفی اولین گام خود موفق بوده.

این مسئول خاطرنشان کرد‌: در گالری شهری ۱۶۰۰ طرح از آثار طراحان بومی در ۴۰ نقطه یزد به نمایش گذاشته شده که ماندگاری این مهم مشارکت و احساس مسئولیت مدیران و دست‌اندرکاران شهری را می‌طلبد.

وی با بیان این‌که ادامه دار بودن ایده گالری شهری از جمله مسائل حائز اهمیت در این حوزه است، ‌گفت: تلاش برای ماندگاری این ایده در حقیقت تلاش برای ثبت هویت یزد و انتقال کامل و صحیح آن به نسل‌های آینده است.

موسوی مشارکت بیش از پیش رسانه‌های مجازی و مکتوب را از جمله ضرورت‌های اجرایی در راستای توسعه فرهنگی و هنری دانست و بیان کرد: در روزنامه نگاری ارزش خبری شهرت نسبت به فراوانی از اهمیت کمتری برخوردار است و رسانه‌های استان یزد باید متناسب با رسالت ذاتی خود ارزش فراوانی را بیش از پیش مورد توجه قرار دهند.

معرفی هنرمندان گمنام یزدی مهمترین هدف گالری شهری است

«درخشن» ایده‌پرداز گالری شهری با بیان این‌که بعد از حذف بسیاری از آلودگی‌های نامتوازن بصری دیوارهای شهر یزد تشنه زیباسازی همراه هویت بخشی فرهنگی و هنری هستند، اظهار کرد: از آنجایی که همیشه جشنواره‌ها و گالری‌های هنری در سالن‌های محدود و پشت دربهای بسته به نمایش گذاشته می‌شوند بحث گالری شهری با استفاده از آثار هنرمندان و طراحان بومی پارچه در دستور کار اولین جشنواره ملی پارچه فجر یزد قرار گرفت.

وی دیدن شدن هنرمندان و طراحان پارچه یزدی را از جمله مهمترین اهداف گالری شهری است، افزود: به نظر من طراحان و هنرمندان بومی باید بیش از پیش معرفی و شناخته شوند.

این ایده‌پرداز گالری شهری یزد ایجاد انگیزه خلاقیت بیش از پیش در حوزه طراحی پارچه را از دیگر رویکردهای جشنواره ملی پارچه فجر دانست و گفت: علی‌رغم وجود ظرفیت‌های مختلف فرهنگی، ‌هنری و صنعتی هنوز استان یزد آن طور که باید در بحث برند موفق نبوده است.

لزوم نامگذاری و تزئین دیوارهای یزد به نام هنرمندان بومی

درخشن دیدن شدن تمام ظرفیت‌های فرهنگی و هنری را از جمله اقدامات حائز اهمیت در راستای تقویت برندینگ یزد عنوان کرد و ادامه داد: دیدن شدن افراد گمنام نقش مهمی در تقویت خلاقیت و ماندگاری آثار فرهنگی و هنری ایفا می‌کند.

وی با بیان این‌که اولین جشنواره ملی پارچه فجر با جذب مشارکت ارگان‌های مختلف نقش مهمی در توسعه فرهنگ عمومی و حذف حسادت خرچنگی در این حوزه ایفا کرده است، ‌گفت: پیشنهاد می‌کنیم با مشارکت سازمان سیما، ‌منظر و فضای سبز شهرداری ۴۰ دیوار یزد به نام گالری هنرمندان یزدی نامگذاری، تعیین و تثبیت شوند.

گالری شهری جریانی مشترک المنافع برای یزد است

«مهدیه امامی» مسئول دبیرخانه اولین جشنواره ملی پارچه فجر، ‌اظهار کرد: گام اول این جشنواره بنا به نقش مهم هنر صنعت پارچه و اهمیت آن در اقتصاد و چرخه تولید وتوسعه ملی اولین جشنواره ملی پارچه فجر در سالی که به نام رونق تولید از سوی مقام معظم رهبری نامگذاری شده ورق خورده است.

وی افزود: برگزاری این جشنواره فرصتی است تا علاوه برتبادل اندیشه افکاروتجربیات متخصصان زمینه شناسایی خلاقیت‌ها، نوآوری‌ها و استعدادهای فعالان فراهم گردد.

امامی برند سازی در حوزه پارچه یکی از مهمترین اهداف برگزاری این گالری در یزد دانست و گفت: برگزاری این چنین رویدادهای فرهنگی و هنری نقش مهمی در هویت بخشی به پارچه‌های بومی و آشنایی با ظرفیت‌های انسانی وعلمی استان یزد در حوزه نساجی ایفاد می‌کند.

مسئول دبیرخانه اولین جشنواره ملی پارچه فجر تصریح کرد: گالری شهری از جمله برنامه‌های این جشنواره در یزد است که بعد از نصب تابلوهای پارچه ادامه خواهد داشت.

این مسئول خاطرنشان کرد: افتتاحیه گام اول این جشنواره که در تاریخ ۱۸ تیرماه سال جاری مصادف با تاریخ ثبت جهانی یزد و در گذر فرهنگ وهنر مازاریها برگزار شد، در ورودی گذر با تابلوهای فلزی که مشخصات صاحبان صنعت وطراحان بر روی آن درج شده بود چیدمان شده بود وبعد از آن بر روی هر سه پایه یک تابلو پارچه سنتی یک تابلو پارچه معاصر از تولیدات جدید کارخانجات یزد که مخاطبین را به محل افتتاحیه هدایت می‌کرد.

وی ادامه داد: گالری شهری تفکریست که در خرداد ماه سال ۹۸ در راستای اولین جشنواره ملی فجر پارچه وبه عنوان هشتاد وهفتمین جشنواره فجر برنامه ریزی شد، که به پیشنهاد و پیگیری اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی استان یزد ازوزارت فرهنگ وارشاد اسلامی کد جشنواره را اخذ کرده است.

در حقیقت گالری شهری یک جریان مشترک المنافع محسوب می شود که گروه‌های بسیاری از جامعه را به یک چالش فرهنگی هنری دعوت می‌کند.